Karabinki wspinaczkowe – haczenie się o punkty asekuracyjne
Niezakręcane karabinki wspinaczkowe, które stosuje się w ekspresach wspinaczkowych charakteryzują się niemalże taką samą wytrzymałością na głównej osi co karabinki wspinaczkowe niezakręcane. Należy jednak pamiętać, że w wypadku nieprawidłowego użycia, lub niekorzystnego działania sił, wytrzymałość karabinków drastycznie spada, a to może niekorzystnie wpłynąć na nasze bezpieczeństwo. Do niebezpiecznych sytuacji może dochodzić przede wszystkim podczas interakcji z punktami asekuracyjnymi oraz skałami wokół nich. Artykuł został napisany w oparciu o poniższy film przygotowany przez markę DMM oraz materiały marki Edelrid.
Najprostszym przykładem zmniejszenia wytrzymałości karabinka jest sytuacja, w której ząbek używany w karabinkach z pełnym zamkiem starego typu oraz w większości modeli drucianych, zahaczy się o krawędź spita lub ringa. W efekcie niedomknięcia się zamka, karabinek przyjmie pozycję poziomą. W takiej sytuacji wytrzymałość takiego karabinka spada o ponad 50%, a to może mieć poważne konsekwencję podczas odpadnięcia! Zahaczone w ten sposób karabinki wspinaczkowe, łatwo mogą się samoistnie wypiąć z ringa. Powinniśmy więc zwracać uwagę na prawidłowe wpięcie karabinka w punkt asekuracyjny, jak i liny w karabinek.
Karabinki wspinaczkowe z zamkiem KeyLock – minimalizacja ryzyka zahaczenia
Ryzyko zahaczenia karabinka o punkt asekuracyjny można zminimalizować, posiadając karabinki wspinaczkowe z pełnym zamkiem typu Key-lock lub „bezząbkowe” karabinki druciane, takie jak DMM Alpha Trad lub DMM Chimera. Istotnym elementem pozwalającym zwiększyć bezpieczeństwo wspinacza jest odpowiednia budowa karabinka, która po zadziałaniu siły powstałej podczas odpadnięcia, ustawi karabinek w prawidłowej pozycji z zamkniętym zamkiem. Karabinki takie jak DMM Shadow, DMM Alpha Sport lub DMM Alpha Trad, które występują w filmie przygotowanym przez markę DMM, wracają do prawidłowej pozycji niezwłocznie po zadziałaniu siłą w dół.
Bezpieczeństwo wspinacza jest najważniejsze, dlatego wszystkie karabinki sportowe marki DMM posiadają zamek typu key-lock. Istnieje prawdopodobieństwo, że pomimo zastosowania zamku typu key-lock, źle zaprojektowany kształt spowoduje zahaczenie karabinka o element konstrukcyjny i zawiśnięcie w osłabionej orientacji. Podczas przeprowadzonych testów, żaden z karabinków DMM nie zawisnął w niekorzystnym położeniu.
Karabinki wspinaczkowe DMM – konstrukcje które zmniejszają ryzyko zahaczenia
Karabinki wspinaczkowe posiadające ząbek, takie jak DMM Phantom lub DMM Spectre 2 zostały zaprojektowane tak, aby zminimalizować prawdopodobieństwo zahaczenia. Spośród tych trzech karabinków, podczas testów dynamicznych i statycznych, najlepsze wyniki uzyskał karabinek DMM Thor (już nieprodukowany). Nic w tym dziwnego, biorąc pod uwagę, iż w stosunku do karabinków DMM Spectre 2 (9kN) oraz DMM Phantom (9kN), posiada on przy otwartym zamku wytrzymałość 11kN.
Możliwość wypięcia się ekspresa z ringa lub spita
Obracanie się karabinków w punkcie asekuracyjnym
Należy pamiętać o tym, że podczas wspinania karabinki wspinaczkowe wpięte w punkt asekuracyjny wykonują pewne ruchy. Istnieje więc pewne ryzyko, że np. podczas wybierania liny, karabinek ułoży się w takiej pozycji, która w momencie odpadnięcia, pozwoli na wypięcie się karabinka. Jeżeli nie wierzysz, że może do tego dojść, zerknij na końcówkę filmu 🙂 W tekście dotyczącym wpinania liny wspinaczkowej do ekspresów poruszona została kwestia anatomii ekspresa oraz tego, że taśma przy karabinku idącym do ringa jest luźna. Luźna taśma przy karabinku znajdującym się przy punkcie asekuracyjnym, zmniejsza prawdopodobieństwo zaprezentowanego na filmie wypięcia się liny z ringa bądź spita.
Skała wokół także stanowi zagrożenie
Punkt asekuracyjny to nie tylko ring/spit i ekspres, ale także skała wokoło. Czasem z winy ekipera, zwykle jednak z braku lepszego miejsca, punkt asekuracyjny umiejscowiony jest tak, że w określonych przypadkach skała wokoło może niekorzystnie wpływać na wytrzymałość karabinka. Rysy bądź ząbki skalne mogą klinować karabinek lub otwierać jego zamek, co znacznie wpływa na wytrzymałość sprzętu. Podczas prowadzenia drogi OSem jest to niezwykle trudne, ale podczas patentowania drogi RP warto obserwować, jak zachowują się karabinki wspinaczkowe w kluczowych miejscach. Kilkukrotnie zdarzyło mi się obracać zamek karabinka wpiętego do ringa tak, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo niekontrolowanego wypięcia lub utraty wytrzymałości wynikającej np. z otwartego zamka. W wypadku haczenia górnego karabinka o krawędź skały. Firma Edelrid poleca przedłużenie takiego układu zgodnie z poniższą grafiką:
Efekt bezwładności zamka
Efekt bezwładności zamka można zaobserwować podczas uderzenia karabinka dłuższą osią ( stroną przeciwną do zamka) o twardą powierzchnię. W momencie uderzenia zamek karabinka otwiera się na krótką chwilę. Sytuacja ta jest niezauważalna gołym okiem, jednak już podczas delikatnego uderzenia o dłoń lub krawędź stołu można usłyszeć charakterystyczny dźwięk otwierania i zamykania się zamka. Istnieje małe ryzyko wypięcia się liny z takiego karabinka. Jeżeli jednak w momencie chwilowego otworzenia się zamka, na karabinek zadziała siła wytworzona podczas odpadnięcia, karabinek może ulec deformacji lub zerwaniu (karabinek z otwartym zamkiem ma o 50% mniejszą wytrzymałość). Efekt ten można zminimalizować używając karabinków drucianych. Zamek karabinków drucianych posiada mniejszą masę, co w efekcie wpływa na jego mniejszą bezwładność.
Pamiętaj aby obserwować zachowanie karabinków podczas wspinaczki
Podczas wspinania należy przede wszystkim zwracać uwagę na swoje bezpieczeństwo. Prawdopodobieństwo wypięcia się ekspresa lub zahaczenia spita o ząbek, a następnie odpadnięcie bez zauważenia naszego błędu jest niewielkie. Sytuacja taka jest efektem nałożenia się kilku czynników m.in. pecha, złej budowy ekspresa, błędu ekipera lub błędu wspinacza. Podczas wspinaczki należy zatem nie tylko patrzeć za kolejnym chwytem i stopniem, ale także zwrócić uwagę na to, jak pracują i zachowują się nasze karabinki wspinaczkowe w ekspresach. Warto także pamiętać, że niektóre z podanych wyżej zachowań, dotyczą także karabinków zakręcanych. Karabinki zakręcane również posiadają znacznie mniejszą wytrzymałość na mniejszej osi, ponadto istnieje spore ryzyko odkręcenia się karabinka (np. wypadek w Ceredo). Nieprawidłowo używane karabinki wpływają m.in na przyśpieszone zużywanie się liny wspinaczkowej.
źródło: dmmclimbing.com oraz edelrid.de
