Narciarstwo Backcountry to forma aktywności narciarskiej, która jest usytuowana pomiędzy narciarstwem biegowym a skitouringiem. W Polsce ten typ zimowej aktywności jest również nazywany narciarstwem śladowym lub przełajowym. Wielu turystów przemierzających górskie szlaki zimą często dochodzi do wniosku, że potrzebuje jakiejś formy „wspomagania”. Pozostaje wtedy zaopatrzyć się w rakiety śnieżne lub w zestaw sprzętu skitourowego albo…  Jednym z doskonałych rozwiązań są narty śladowe. Nie bez powodu niektórzy taki typ nart nazywają nartami trekkingowymi. Narty backcountry są idealne dla osób rozpoczynających przygodę z narciarstwem, stosunkowo niedrogie i zapewniają sporą uniwersalność. Wydatek na sprzęt narciarski backcountry mieści się w ¼ ceny sprzętu skitourowego i równa się cenie wysokiej klasy rakiet śnieżnych, możliwości jego wykorzystania są zaś bardzo szerokie.

Do jakiej aktywności sprawdzają się narty śladowe.

Narty backcountry idealnie sprawdzą się we wszystkich polskich górach za wyjątkiem wyższych partii Tatr. Narty śladowe, podobnie jak narty biegowe, pozwalają na szybkie przemieszczanie się w terenie, nie wymagając do tego przygotowanej trasy. Ich obsługa jest bardzo prosta, wiązania i buty nie posiadają żadnych elementów, które musiałyby być po zakończeniu podchodzenia  przełączane w tryb jazdy i odwrotnie. Buty w tego typu sprzęcie są niesamowicie wygodne, więc po zdjęciu nart można w nich normalnie chodzić, jak w butach trekkingowych. Zestaw nart backcountry radzi sobie doskonale szczególnie w świeżym śniegu, kiedy bez specjalistycznego wyposażenia piechur zapada się po pas, a dystans kilkuset metrów może pokonywać nawet kilka godzin. Brodzenie w śniegu  wiąże się z dużym wydatkiem energetycznym i zagrożeniem związanym z niemożnością dotarcia bezpiecznie do celu w warunkach zimowych. Czasy uzyskiwane na sprzęcie śladowym mogą być dość podobne do tych, uzyskiwanych latem, a w zjeździe mogą być nawet znacznie lepsze, czego na pewno nie zapewnią nam rakiety śnieżne. W stosunku zaś do sprzętu skitourowego w łatwym terenie górskim zyskujemy dużo większą swobodę, wręcz lekkość przemieszczania przy mniejszym wydatku energetycznym. Narty backcountry będą również idealne do przemieszczania się po nizinach, po rzadko uczęszczanych, nieprzygotowanych ścieżkach, w lasach, na rozjeżdżonych przez drwali duktach, czy podczas przejść  typowo poza szlakiem.

Narty śladowe w Beskidach (fot. Bogdan Frączek)

Co to są właściwie narty śladowe.

Cechy charakterystyczne jakie mają narty backcountry

• Narty śladowe bądź backcountry(BC) są wyposażone w specjalną prasowaną, bądź nacinaną łuskę, która chroni je przed obsuwaniem się do tyłu podczas podchodzenia. Łuska ta jest umieszczona pod stopą, czyli w tzw. strefie odbicia.
• Narty śladowe są swego typu hybrydą pomiędzy sprzętem biegowym i skitourowym.
• Z biegówek jest zaczerpnięta ogólna filozofia lekkiej narty z łuską, a także jej wygięcie, które zapewnia lepsze odbicie podczas podchodzenia, wygięcie to zwane jest komorą odbiciową.
• Z nart skitourowych zaś pożyczono stalowe krawędziowanie i talię, zapewniająca większą kontrolę podczas zjazdu.
• Wiązanie jest w zasadzie rozwinięciem wiązania biegowego. Jest tylko o wiele bardziej wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne, powiększone i wzmocnione.

Buty i wiązania do nart backcountry

Wiązania do nart śladowych mają wolną piętę, podchodzenie w nich jest podobne jak w sprzęcie biegowym, a na płaskim terenie możliwe jest nawet podbieganie, podobne do tego, jakie obserwujemy w sprzęcie biegowym. Zjazd jest możliwy dzięki zastosowanym krawędziom i umiarkowanemu taliowaniu. W segmencie BC nie stosuje się twardych plastikowych butów. Klasyczne skórzaki wyposażone w podobną do butów trekkingowych podeszwę są bardzo wygodne i pozwalają na przemieszczenie się bez nart. Buty te są dość mocno zbliżone do modeli znanych z narciarstwa biegowego. Różni je tylko większe ocieplenie, trekkingowy sznyt podeszwy i szersza oraz grubsza belka, która zapinana jest w wiązaniu. Najwyższe modele posiadają dodatkowo specjalny usztywniacz zwiększający kontrolę podczas zjazdów. Ważnym elementem przydatnym podczas działalności górskiej są lekkie foki narciarskie, które będą przydatne na bardzo twardym lub puszystym śniegu, a szczególnie na stromych podejściach, wtedy, kiedy łuska zaczyna się uślizgiwać. Kije najlepiej jest stosować w wersji teleskopowej,  dwuczęściowe, tak, żeby swobodnie skracać je do zjazdów i wydłużać w prostym terenie podczas podchodzenia. Aby uzyskać dobre odbicie, regulujemy ich długość prawie pod szyję, swobodny zjazd wymaga ustawienia w okolicach bioder. Wybierając kije do nart śladowych można się posiłkować artykułem o kijach skitourowych.

Łuska narty śladowej Sporten Ranger (fot. weld.pl)

Jak poruszamy się na nartach śladowych?

W przeciwieństwie do nart skitourowych i zjazdowych nauka przemieszczania się na nartach trekkingowych jest bardzo prosta. Owszem, działa tu również zasadza „od zera do Bode Millera”,  ale czas przeznaczony na naukę jest o wiele krótszy. Możliwa kontuzyjność  jest też bardzo ograniczona. Miękkie buty i wolna pięta nie grożą zerwaniem wiązadeł i szeroko pojętym powyginaniem kopyt. Uzyskiwane prędkości w zjeździe nie są mordercze, dzięki czemu ewentualne pocałowanie świerka nie kończy się wizytą u chirurga twarzowego. Nauka zaczyna się zwykle od prób przemieszczania się do przodu i podchodzenia, potem dochodzą trudniejsze zjazdy, w razie problemów można zdejmować narty i znosić je na najbardziej stromych odcinkach. Zestaw backcountry wymusza zdolność oceny terenu i wyboru  najlepszych możliwości podejścia i zjazdu. Błędne decyzje mogą kosztować długotrwałe wydostawanie się z młodnika lub walkę o przetrwanie podczas karkołomnych zjazdów. Z biegiem czasu dochodzimy do wprawy umożliwiającej swobodne przemieszczanie się w terenie beskidzkim oraz bezpieczne zjazdy w terenie umiarkowanie trudnym. Jeżeli chcemy pewnie przemieszczać się na najbardziej stromych partiach Beskidów, to inwestujemy w bardzo mocno taliowane narty z pełnymi krawędziami oraz w buty wyposażone w specjalne usztywniacze. Potem to już tylko kwestia wprawy.

Zalety jakie dają narty backcountry.

Zyskujemy możliwość bezpiecznego i szybkiego przemieszczania się w górach, zwłaszcza po mocnym opadzie, kiedy warunki są bardzo trudne. Możliwość ewakuacji w sytuacji awaryjnej dokonujemy jej poprzez szybki zjazd do najbliższej miejscowości. Kiedy zima na nizinach nie zawiedzie, narty śladowe można potraktować jak narty biegowe. Jeżeli nie mamy napięcia na wyniki sportowe, to jest to idealny środek treningowy. Może się też tak wydarzyć, że nizinna turystyka na nartach śladowych może stać się idealnym rozwiązaniem na te dni, kiedy nie mamy możliwości wyjazdu w góry lub kiedy pogoda i warunki stanowczo nam taki wyjazd wybijają z głowy. Rozpoczynając  przygodę z nartami śladowymi, zyskujemy również bardzo dobre obycie z podstawowym sprzętem narciarskim. Backcountry to świetna wprawka przed ewentualnym przejściem na narty skitourowe i zjazdowe, uzyskane umiejętności pozwolą na szybszą naukę jazdy na „mocniejszym” sprzęcie.

Biorąc pod uwagę powyższe zalety nart śladowych, w naszym kraju gdzie bardzo mało jest przygotowanych tras pod narciarstwo biegowe, narty śladowe mają dużo większy sens i dają realną możliwość aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu.

 

Zestaw narty backcountry – co wybrać na początek?

Najlepiej jest zacząć od prostych, nie za szerokich nart, które będą pracować na łatwych szlakach i górskich stokówkach. Świetnym i stosunkowo tanim wyborem jest uniwersalna narta śladowa Sporten Ranger lub Madshus Panorama 62. Są to modele o zbliżonych parametrach, które świetnie sprawdzą się na płaskim lub w lekko górzystym terenie. Gdy szukamy narty na mocniejsze trasy lub mamy już doświadczenie z wąską nartą śladową, warto zastanowić się nad szerszymi i mocno taliowanymi nartami, które zostały wyposażone na sporej długości w prasowaną łuskę Madshus Panorama 68 lub Madshus Panorama 78. Takie narty zapewnią nam dużą wyporność podczas pochodzenia i kontrolę zjazdu, będą zaś praktycznie nieprzydatne na nizinach. Dla osób chcących poruszać się w sporym i głębokim śniegu polecamy narty Madshus Panorama 78. Jest to jedna z najszerszych i najbardziej taliowanych nart na rynku. Do tego modelu można się pokusić nawet o lekkie wiązanie skiturowe i stworzyć z tej narty lekki zestaw do chodzenia po umiarkowanie górzystym terenie.

Wspólnym mianownikiem sprzętu BC podczas zakupów będą buty i wiązania. Usztywniacz nie będzie nam przeszkadzał w prostym terenie,  więc dobrze jest wybrać takie buty, które będą sprawdzać się w zestawie z mocno taliowanymi nartami. Reasumując, wzmocnione buty mogą obsłużyć kilka rodzajów nart, dlatego moim zdaniem najlepiej jest wybrać buta typu Alpina Outlander. To narty najbardziej determinują jakość przemieszczania się w terenie. Docelowo świetnie jest mieć dwa zestawy, jeden z prostymi nartami, na niewymagający teren i niziny, drugi na górskie wyrypy w trudnym terenie lub narty skiturowe. Porywając się na górskie wycieczki, obowiązkowo należy zaopatrzyć się w foki narciarskie ułatwiające poruszanie się w stromym terenie. W wypadku jakichkolwiek pytań można śmiało pisać na sklep@weld.pl .

Bogdan Frączek

Jeśli interesujesz się tematem turystyki zimowej na nartach, warto także zerknąć do naszego artykułu na temat tworzenia zestawów skiturowych:

Zatem ruszamy na „skitury” ale jak złożyć swój zestaw skiturowy? Zobacz podstawowe informacje o sprzęcie skiturowym

 

Może Cię również zainteresować:

• Wycieczka skitourowa – dolina Chochołowska, Grześ, Rakoń
• Jak wybrać kije skitourowe?
• Plecaki skiturowe Millet
• Millet Trilogy 30 E-One – najlżejszy elektryczny plecak lawinowy
• buty skitourowe Scarpa F1 LT Carbon